به گزارش مشرق، لایحه بودجه سال آینده در شرایطی در مجلس بررسی می شود که مرور این بودجه شفاف در حوزه های مختلف از جمله حوزه فرهنگ، با نکات جالب توجهی همراه است و در این میان، یکی از جالب ترین تخصیص اعتبارات به فرهنگستان زبان و ادبیان فارسی مرتبط می شود که ظاهراً صورت حساب قابل توجهی برای خدمات نه چندان تاثیرگذارشان در ادبیات فارسی ارائه می نمایند.
به گزارش «تابناک»؛ اعتبارات فرهنگی در شرایطی در بودجه 1393 لحاظ شده که با دو واکنش جالب همراه گشته است؛ برخی نمایندگان از کاهش بودجه فرهنگی سخن به میان آورده اند و برخی مدیران فرهنگی دولت از افزایش بودجه فرهنگی سخن به میان آورده اند اما هر اتفاقی که افتاده باشد، برخی ردیف های بودجه همچنان برقرار است و عملکرد برخی مجموعه ها، تاثیری در کاهش یا افزایش اعتبارات شان نداشته است.
فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در کشورمان همچون بسیاری از کشورهای دیگر کارکردهای مشخصی دارد اما این کارکردها در سال های اخیر فاقد اثرگذاری مورد انتظار بوده و حتی در واژه گزینی نیز نتوانسته نقش موثری داشته باشد اما همین مجموعه فاقد اثرگذاری با جمعیتی عظیم همراه است که طبیعتاً این اشخاص باید حق الجلسه، حق الزحمه و... دریافت کنند.
کارکرد اصلی این نهاد در سال های اخیر، افزون بر تعریف های تازه در رسم الخط فارسی برای بهبود خوانش این زبان، واژه سازی و معادل سازی متناسب با واژگان غیرفارسی بوده اما در هر دو هدف، شاهد شکست فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بوده ایم؛ شکستی که ظاهراً تا به کمدی متداول ستون های طنز نشریات مبدل نشود، پذیرفته نمی شود و این اتفاق نیز ظاهراً ثمره کارشناسی های وسیعی است که نشان می دهد لزوماً کارگروه و لشگر و گروهان ادیب برای فرهنگ و ادبیات ایران کارآرایی ندارد، بلکه چهره های خلاقی نیاز دارد که سوای لغت شناسی، حرکتی بیش از ترکیب لغات و حروف اضافه را برای ساخت لغت تازه به کار گیرند.
در گروه واژه گزینی فرهنگستان، نزدیک 70 کارگروه تخصصی واژه گزینی با همکاری بیش از 350 استاد و کار شناس و متخصص در حوزه های گوناگون علوم و فنون فعالیت دارند. هر کارگروه پس از گردآوری پیکره واژگانی خود، برای هر واژه، پرونده ای به نام کاربرگه تشکیل می دهد که در آن اطلاعاتی از قبیل واژه بیگانه به زبان انگلیسی و زبان های دیگر، تعریف واژه، منشأ زبانی و ریشه شناختی واژه، ترکیبات و مشتقات و واژه های مرتبط با آن، معادل های به کاررفته در برابر این واژه در زبان فارسی، مقوله دستوری و جز آن درج شده؛ اما به رغم این پروسه اعلام شده، نوع تغییرات مصوب بعضاً عجیب است!
در بودجه سال جدید 11800 میلیون تومان معادل یازده میلیارد و هشتصد میلیون تومان برای فرهنگستان بودجه در نظر گرفته شده و این بودجه نیز با ردیف هایی همراه است که در نوع خود جالب توجه به نظر می رسد. مطابق با این ردیف بودجه ها، 4 میلیارد تومان برای «برنامه مدیریت و راهبری علم و فناوری» در قالب 2 میلیارد برای «اصلاح و نگارش دستور زبان فارسی» و 2 میلیارد برای «تدوین و راهبری فرهنگ نویسی» در نظر گرفته شده است.
همچنین در قالب «برنامه گردآوری و تدوین موجودی دانش»، هفت میلیارد و دویست میلیون تومان در نظر گرفته شده که چهار میلیارد و دویست میلیون تومان برای «تدوین ادبیات تطبیقی» و 3 میلیارد تومان برای «واژه گزینی کلمات در زبان فارسی» است. هرچند تعداد دقیق واژگانی که در هر سال معادل یابی می شود، رسماً اعلام نشده اما بعید بیش از 3 هزار واژه در هر سال معادل یابی شود، کما اینکه در سال 92 اعلام شد بیش از 38 هزار واژه طی یک دهه معادل یابی شده است.
با این حساب می توان دریافت قیمت واژگان جالبی که اکثراً در زبان فارسی جا نمی افتند و کارکردی ندارند، برای مردم ایران با چه قیمت تمام شده ای همراه است و البته دیگر خدمات فرهنگستان که از واژه گزینی نیز آثار کمرنگ تری در اصلاح ادبیات فارسی داشته، چه صورت حساب هایی را در هر سال به بودجه عمومی کشور می افزاید.
هرچند هیچ شخص منصفی مخالف تخصیص بودجه به نهادهای موثر در حوزه فرهنگ نیست اما در درجه اول این نقد مطرح است که فرهنگستان از هر نظری اثرگذاری جدی ندارد و در واقع چنین تزریق بودجه هایی می بایست منوسط به بازدهی مثبت باشد و چنین ساختارهایی پویایی شان به نفع شکل گیری یک سیستم کارمندی دارای کمترین بازدهی تحلیل نرود؛ اتفاقی که امیدوارم در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی رخ نداده باشد.
منبع: تابناک
به گزارش «تابناک»؛ اعتبارات فرهنگی در شرایطی در بودجه 1393 لحاظ شده که با دو واکنش جالب همراه گشته است؛ برخی نمایندگان از کاهش بودجه فرهنگی سخن به میان آورده اند و برخی مدیران فرهنگی دولت از افزایش بودجه فرهنگی سخن به میان آورده اند اما هر اتفاقی که افتاده باشد، برخی ردیف های بودجه همچنان برقرار است و عملکرد برخی مجموعه ها، تاثیری در کاهش یا افزایش اعتبارات شان نداشته است.
فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در کشورمان همچون بسیاری از کشورهای دیگر کارکردهای مشخصی دارد اما این کارکردها در سال های اخیر فاقد اثرگذاری مورد انتظار بوده و حتی در واژه گزینی نیز نتوانسته نقش موثری داشته باشد اما همین مجموعه فاقد اثرگذاری با جمعیتی عظیم همراه است که طبیعتاً این اشخاص باید حق الجلسه، حق الزحمه و... دریافت کنند.
کارکرد اصلی این نهاد در سال های اخیر، افزون بر تعریف های تازه در رسم الخط فارسی برای بهبود خوانش این زبان، واژه سازی و معادل سازی متناسب با واژگان غیرفارسی بوده اما در هر دو هدف، شاهد شکست فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بوده ایم؛ شکستی که ظاهراً تا به کمدی متداول ستون های طنز نشریات مبدل نشود، پذیرفته نمی شود و این اتفاق نیز ظاهراً ثمره کارشناسی های وسیعی است که نشان می دهد لزوماً کارگروه و لشگر و گروهان ادیب برای فرهنگ و ادبیات ایران کارآرایی ندارد، بلکه چهره های خلاقی نیاز دارد که سوای لغت شناسی، حرکتی بیش از ترکیب لغات و حروف اضافه را برای ساخت لغت تازه به کار گیرند.
در گروه واژه گزینی فرهنگستان، نزدیک 70 کارگروه تخصصی واژه گزینی با همکاری بیش از 350 استاد و کار شناس و متخصص در حوزه های گوناگون علوم و فنون فعالیت دارند. هر کارگروه پس از گردآوری پیکره واژگانی خود، برای هر واژه، پرونده ای به نام کاربرگه تشکیل می دهد که در آن اطلاعاتی از قبیل واژه بیگانه به زبان انگلیسی و زبان های دیگر، تعریف واژه، منشأ زبانی و ریشه شناختی واژه، ترکیبات و مشتقات و واژه های مرتبط با آن، معادل های به کاررفته در برابر این واژه در زبان فارسی، مقوله دستوری و جز آن درج شده؛ اما به رغم این پروسه اعلام شده، نوع تغییرات مصوب بعضاً عجیب است!
در بودجه سال جدید 11800 میلیون تومان معادل یازده میلیارد و هشتصد میلیون تومان برای فرهنگستان بودجه در نظر گرفته شده و این بودجه نیز با ردیف هایی همراه است که در نوع خود جالب توجه به نظر می رسد. مطابق با این ردیف بودجه ها، 4 میلیارد تومان برای «برنامه مدیریت و راهبری علم و فناوری» در قالب 2 میلیارد برای «اصلاح و نگارش دستور زبان فارسی» و 2 میلیارد برای «تدوین و راهبری فرهنگ نویسی» در نظر گرفته شده است.
همچنین در قالب «برنامه گردآوری و تدوین موجودی دانش»، هفت میلیارد و دویست میلیون تومان در نظر گرفته شده که چهار میلیارد و دویست میلیون تومان برای «تدوین ادبیات تطبیقی» و 3 میلیارد تومان برای «واژه گزینی کلمات در زبان فارسی» است. هرچند تعداد دقیق واژگانی که در هر سال معادل یابی می شود، رسماً اعلام نشده اما بعید بیش از 3 هزار واژه در هر سال معادل یابی شود، کما اینکه در سال 92 اعلام شد بیش از 38 هزار واژه طی یک دهه معادل یابی شده است.
با این حساب می توان دریافت قیمت واژگان جالبی که اکثراً در زبان فارسی جا نمی افتند و کارکردی ندارند، برای مردم ایران با چه قیمت تمام شده ای همراه است و البته دیگر خدمات فرهنگستان که از واژه گزینی نیز آثار کمرنگ تری در اصلاح ادبیات فارسی داشته، چه صورت حساب هایی را در هر سال به بودجه عمومی کشور می افزاید.
هرچند هیچ شخص منصفی مخالف تخصیص بودجه به نهادهای موثر در حوزه فرهنگ نیست اما در درجه اول این نقد مطرح است که فرهنگستان از هر نظری اثرگذاری جدی ندارد و در واقع چنین تزریق بودجه هایی می بایست منوسط به بازدهی مثبت باشد و چنین ساختارهایی پویایی شان به نفع شکل گیری یک سیستم کارمندی دارای کمترین بازدهی تحلیل نرود؛ اتفاقی که امیدوارم در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی رخ نداده باشد.
منبع: تابناک
